Niedoceniane witaminy

– Jednym z najważniejszych składników niezbędnych dla zdrowia zębów jest witamina D, ponieważ umożliwia mineralizację szkliwa. To zapewnia jego twardość i odporność na działanie kwasów. Wspiera ona zdrowie kości szczęki i żuchwy, które stanowią podstawę dla stabilności zębów. Do tego redukuje stany zapalne w jamie ustnej, co chroni je przed chorobami przyzębia. W praktyce niedobór witaminy D osłabia szkliwo, kości szczęki i żuchwy. Może to z kolei powodować próchnicę, utratę stabilności zębów i paradontozę – mówi dr n. med. Piotr Przybylski.

Według eksperta, kluczowe znaczenie dla ochrony zębów przed próchnicą ma witamina A, która stymuluje produkcję śliny. Wspiera regenerację nabłonka jamy ustnej i dziąseł. Ponadto utrzymuje odpowiednie nawilżenie jamy ustnej. Pomaga w ochronie zębów i dziąseł przed infekcjami. Niedobór tej witaminy objawia się suchością jamy ustnej, przez którą rośnie ryzyko próchnicy i infekcji. Zwiększa się też podatność na uszkodzenia błon śluzowych, co prowadzi do powstawania ran i nadżerek.

– Zdrowie dziąseł utrzymuje witamina C. Zapobiega ich krwawieniu i stanom zapalnym. Wspiera regenerację tkanek miękkich w jamie ustnej. Chroni ją również przed infekcjami. Zbyt mała ilość witaminy C prowadzi do krwawienia dziąseł i ich obrzęku. Może powodować szkorbut, który objawia się poważnym osłabieniem dziąseł, ich cofnięciem i wypadaniem zębów. Jej niedobór osłabia też procesy regeneracyjne, co utrudnia gojenie się ran w jamie ustnej – wyjaśnia ekspert z kliniki Implant Medical.

Niezwykle istotną rolę w zdrowiu jamy ustnej odgrywa także witamina K, która uczestniczy w procesach naprawczych dziąseł i kości szczęki. Odpowiada za ich regenerację i wspomaga krzepnięcie krwi. Objawem niedoboru tej witaminy może być zwiększone krwawienie dziąseł podczas szczotkowania. Mogą też pojawiać się problemy z gojeniem się ran po ekstrakcjach czy urazach jamy ustnej.

– Niezbędne dla zdrowia błon śluzowych i procesów regeneracyjnych w jamie ustnej są witaminy z grupy B, zwłaszcza B2, B3, B6 i B12. Zapobiegają one wysuszaniu śluzówki. Redukują stany zapalne języka i kącików ust. Wspierają metabolizm komórek, co przyspiesza regenerację tkanek. Niedostateczna ilość witamin z grupy B może powodować zajady (pęknięcia kącików ust), zmiany zapalne w jamie ustnej, suchość i wrażliwość błon śluzowych. W skrajnych przypadkach może dojść do rozwoju anemii, która wpływa na kondycję dziąseł – tłumaczy stomatolog.

Niepopularna wiedza

– Wpływ witamin na zdrowie zębów to temat, który w Polsce jest wciąż niedostatecznie poruszany, żeby nie powiedzieć, że jest mocno marginalizowany. Media i kampanie edukacyjne skupiają się przede wszystkim na higienie jamy ustnej. Wynika to z tego, że często są sponsorowane przez producentów wyrobów służących do jej czyszczenia. Oczywiście dla zapobiegania próchnicy i chorobom dziąseł kluczowe jest regularne szczotkowanie zębów, używanie nici dentystycznych czy irygatorów, płynów do płukania jamy ustnej oraz korzystanie z wizyt u dentysty – komentuje dr n. med. Piotr Przybylski.

Zdecydowana większość pacjentów nie zdaje sobie sprawy z tego, że niedobory witamin i minerałów mogą mieć znaczący wpływ na stan zębów i dziąseł. Wiedza o witaminie D jest powszechna w kontekście zdrowia kości, ale jej rola w mineralizacji zębów i wsparciu dziąseł jest rzadko omawiana. Podobnie niewiele mówi się o witaminie K, która jest kluczowa dla prawidłowego rozmieszczenia wapnia w organizmie, czy o witaminie C, wpływającej na zdrowie naczyń krwionośnych w dziąsłach i regenerację tkanek.

– Warto też zwrócić uwagę na to, że stomatologia jest w Polsce traktowana jako odrębna dziedzina medycyny, co utrudnia jej połączenie np. z dietetyką. Lekarze ogólni rzadko odnoszą się do zdrowia zębów, podczas gdy dentyści koncentrują się na swoich specjalistycznych zagadnieniach i procedurach. W efekcie również wpływ diety na zdrowie zębów jest niedostatecznie omawiany – dodaje ekspert z kliniki Implant Medical.

Niedostateczna edukacja Polaków

W polskich szkołach edukacja zdrowotna jest zazwyczaj szczątkowa i rzadko obejmuje tematykę holistycznego dbania o zdrowie jamy ustnej. Nawet w dorosłym życiu informacje przekazywane przez lekarzy dentystów koncentrują się bardziej na interwencjach stomatologicznych niż na działaniach profilaktycznych związanych z dietą. Coraz powszechniejsza staje się ochrona fluorkowa, co jest oczywiście dobrym sygnałem. Ale, w rezultacie, większość Polaków nie postrzega witamin i mikroelementów jako ważnego elementu prewencji zdrowotnej w zakresie jamy ustnej.

– Polacy bez wątpienia potrzebują szerszej edukacji na temat wpływu witamin i mikroelementów na zdrowie zębów, ze względu na powszechność problemów stomatologicznych. Statystyki dotyczące zdrowia jamy ustnej cały czas są alarmujące. Według danych Ministerstwa Zdrowia, ponad 90% Polaków ma kłopoty z próchnicą. Choroby dziąseł dotykają znaczną część dorosłych. Do tego liczba osób, które tracą zęby przedwcześnie, jest wysoka w porównaniu do innych krajów europejskich, a to przecież nie wszystkie nasze problemy związane ze stomatologią – alarmuje dr n. med. Piotr Przybylski. 

Podsumowując, ekspert przekonuje, że część tych problemów mogłaby być rozwiązana właśnie dzięki diecie i witaminom. Bez odpowiedniego poziomu tych składników odżywczych zdrowie jamy ustnej jest narażone na pogorszenie, mimo stosowania wzorowej higieny. Kluczem jest zrozumienie, które witaminy wpływają na zdrowie jamy ustnej oraz w jaki sposób je uzupełniać, by poprawić efektywność działań profilaktycznych.

-MondayNews

Według niedawno opublikowanego raportu Proxi.cloud, obejmującego sklepy spożywcze, w ub.r. ruch (tzw. footfall) wzrósł rdr. w sieciach convenience i hipermarketach – odpowiednio o 14,2% i 7,1%. Z kolei spadł rdr. w supermarketach i dyskontach – o 5,6% i 1,8%. W sumie obserwacją objęto zachowania 1,4 mln klientów w 38,2 tys. placówek. Jak stwierdza Mateusz Nowak z Proxi.cloud, wzrost ruchu w sklepach convenience mógł być spowodowany ekspansją tego formatu. Spora dostępność takich placówek oraz szeroki wachlarz ich promocji zachęcały do wizyt. Patrząc na wyniki, wysoce prawdopodobne jest to, że konsumenci skupili się na dużych i rzadszych zakupach w hipermarketach, a bieżące braki uzupełniali w mniejszych sklepach, bliżej domu.

– Na intensywny ruch w sklepach convenience wpłynęła oferta asortymentowa, dostosowana do oczekiwań osób ceniących możliwość robienia wygodnych i szybkich zakupów typu food to go. Chodzi o produkty takie, jak m.in. gorąca kawa czy herbata, kanapki i sałatki, które można spożyć bezpośrednio po wyjściu ze sklepu. Dodatkowo te placówki są łatwo dostępne w drodze do szkoły, pracy czy parku. Łatwy wybór takich artykułów i sprawna obsługa zachęcają coraz więcej osób do odwiedzania tych sklepów, tym bardziej że oferowane w nich produkty dobrze trafiają w nowe zwyczaje zakupowe Polaków – mówi dr Urszula Kłosiewicz-Górecka z Zespołu Foresightu Gospodarczego w Polskim Instytucie Ekonomicznym.

Z raportu wynika też, że w 2024 roku rdr. urosła liczba unikalnych klientów (unique shoppers) w sieciach convenience oraz w hipermarketach – o 2,6% i 2%. Natomiast zmniejszyła się rdr. w supermarketach i dyskontach – o 2,9% i 1,9%.

– Wzrost liczby osób odwiedzających hipermarkety jest związany z agresywną polityką promocyjną tych sklepów walczących o swoje miejsce na rynku. Wpływ na to może mieć również pewnego rodzaju znużenie konsumentów w miarę niezmienną i niezbyt obszerną ofertą sklepów dyskontowych. Dyskonty z kolei zjadają własny ogon, otwierając agresywnie nowe placówki co roku – komentuje Andrzej Wojciechowicz, ekspert Komisji Europejskiej.

W zeszłym roku nieznacznie zmienił się również rdr. udział poszczególnych formatów sklepów w łącznej liczbie wizyt w badanych placówkach. Zestawienie otwiera kanał convenience – 41,6% (rok wcześniej – 40,6%). Dalej w rankingu są dyskonty – 32% (32,4%), supermarkety – 20% (21%), a także hipermarkety – 6,3% (5,9%). – Wyniki badania dotyczące udziału poszczególnych formatów w łącznej liczbie wizyt klientów w badanych placówkach nie zaskakują. O utrzymaniu się na pierwszym miejscu sklepów convenience zadecydowała m.in. rosnąca liczba punktów sprzedaży. Korzystaniu z nich sprzyja także ich lokalizacja, często w miejscach o dużym przepływie potencjalnych klientów – twierdzi dr Urszula Kłosiewicz-Górecka.

W 2024 roku częstotliwość robienia zakupów rdr. wzrosła w sklepach convenience (w ub.r. średnio 10 na miesiąc, rok wcześniej – 9) i w hipermarketach (odpowiednio 3 i 2,8). Nie doszło do zmian rdr. w dyskontach (w 2024 roku i w 2023 roku – po 7,1). Z kolei nieznaczny spadek rdr. nastąpił w supermarketach (5,2 i 5,3). W opinii dr Urszuli Kłosiewicz-Góreckiej, częstotliwość robienia zakupów w sklepach convenience rośnie, bo coraz więcej osób częściej korzysta z możliwości tzw. awaryjnego zakupu, kiedy brakuje w domu określonego produktu, a inne sklepy są zamknięte. O wzroście popularności tego formatu decyduje wygoda zaspokojenia potrzeby niejako od zaraz. I chociaż ceny oferowanych produktów nie należą do niskich, to opłata za zakupy wydaje się stosunkowo niewielka.

Załączniki do pobrania

3538 001 (PDF, 530.97Kb)